Ks. Witold Twardzik odznaczony srebrną odznaką "Za opiekę nad zabytkami"

20 października 2015 r. ks. Witold Twardzik, proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Pasymiu został uhonorowany w Urzędzie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego srebrną Odznaką "Za opiekę nad zabytkami" nadaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Dwustopniowa (złota i srebrna) odznaka "Za opiekę nad zabytkami" jest nadawana jako zaszczytne wyróżnienie osobom zasłużonym w społecznej opiece nad dobrami kultury lub w działalności konserwatorskiej. Odznakę nadawano w szczególności osobom prowadzącym wieloletnią działalność w dziedzinie społecznej opieki nad dobrami kultury, posiadającym dorobek naukowy w zakresie ochrony i konserwacji zabytków oraz osiągnięcia w projektowaniu i wykonywaniu prac konserwatorskich, jak również zasłużonym w popularyzowaniu zagadnień ochrony i konserwacji zabytków.

Ks. Witold Twardzik od wielu lat z wielkim zaangażowaniem i pietyzmem remontuje zabytkowe ewangelickie kościoły w Pasymiu i Dźwierzutach, co zostało nie po raz pierwszy zauważone przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Wojewódzkie Władze.

W tym roku zakończył się kolejny etap prac konserwatorskich przy tym najstarszym zabytku ziemi szczycieńskiej - średniowiecznym kościele ewangelickim w Pasymiu.

Pierwszy kościół na terenie Pasymia wzniesiony został niedługo po założeniu wsi kościelnej Henrykowo. Z braku dokumentów nie można ustalić daty jego powstania ani miejsca lokalizacji. Prawdopodobnie była to drewniana świątynia umiejscowiona w okolicy obecnego kościoła ewangelickiego. Około 1350 r. położono kamień węgielny pod budowę nowego kościoła, którą zakończono w 1391 r. Świątynia miała charakter obronny i wpisana była w ciąg murów miejskich, stanowiąc ważny element obronny w strukturze miasta. Mury wzniesiono z cegły na wymurowanym z głazów narzutowych fundamencie i cokole o nierównej wysokości. Na tym etapie budowy kościół nie miał murowanej wieży, dobudowano ją w XV w. Okna były prawdopodobnie mniejsze, ze względu na obronny charakter budowli. W XVI wieku powiększono okna korpusu i podwyższono wieżę. Świadectwem przebudowy są charakterystyczne późnogotyckie otwory okienne nawy i blendy wieży zamknięte łukami w "ośli grzbiet". W dzień św. Jana 1750 r. w czasie pożaru spalił się dach nawy świątyni oraz jedna kondygnacja wieży, symbolu wielkości i znaczenia kościoła w życiu miasta. Odbudowa trwała kilkanaście lat. Nadbudowano wieżę drewnianym dachem hełmowym krytym gontem, dobudowano barokowe zwieńczenie kruchty. Do dziś na wewnętrznych murach wieży, a także na przedpiersiach gotyckich ław widać ślady pożaru. Kolejne prace remontowe polegały na przemurowaniu zwieńczenia murów obwodowych, dobudowie przypór, otynkowaniu kościoła, rozebraniu kruchty północnej. Mimo licznych remontów, napraw i przebudów kościół zachował wiele elementów pierwotnego, średniowiecznego wystroju architektonicznego. W trakcie prac konserwatorskich i restauratorskich kościoła starano się je pokazać i uczytelnić, tym bardziej że odnaleziono na nich ślady warstw barwnych: ornamentów i wzorów świadczących o tym, że w przeszłości ściany kościoła i elementy architektoniczne: okna i portale były bardzo kolorowo i starannie dekorowane. Do dziś na ościeżach okien i niektórych profilach oraz fryzach elewacji frontowej zachowały się średniowieczne dekoracje architektoniczne - pobiały z malowanym ornamentem na oknach i ryty w tynku rysunek do dekoracji maswerkowej na fryzach. Ze względu na zasady obowiązujące konserwatorów zabytków nie było możliwe pełne odtworzenie dekoracji. Uczytelnione zostały niewielkie fragmenty ornamentów, które świadczą o pięknie gotyckiej świątyni.

Prace konserwatorskie kościoła prowadzone są od 1995 r., a ich celem jest zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego najstarszego zabytku południowych Mazur poprzez powstrzymanie procesów niszczących oraz przygotowanie wnętrza wieży do nowej funkcji zwiększającej atrakcyjność turystyczną obiektu (stałe wystawy historyczne, miejsce spotkań międzykulturowych i ponad wyznaniowych, udostępnienie wieży także jako punktu widokowego). Na pierwszej kondygnacji wieży na podstawie odkrywek stwierdzono niezwykle cenne z kompletną warstwą malarską zamurowane po dostawieniu wieży pozostałości maswerkowego fryzu.

Kościół ewangelicko-augsburski w Pasymiu jest najstarszą świątynią ewangelicką na Mazurach i jedną z najstarszych w Polsce. W decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Olsztynie z dnia 12.09.1956 r. wpisującej obiekt do rejestru zabytków Województwa Olsztyńskiego napisano: "gotycki kościół ewangelicki w Pasymiu pow. Szczytno pochodzący z końca XIV wieku wraz z wystrojem wnętrza stanowi cenny zabytek sakralnej architektury gotyku".

W tym cennym zabytku można podziwiać zachowane dziedzictwo materialne, ale także przeżywać dziedzictwo duchowe.

W 2015 r. w Pasymiu po raz osiemnasty w murach tej XIV wiecznej świątyni ewangelickiej i po raz szósty w kościele ewangelickim w Dźwierzutach w miesiącach lipiec, sierpień rozbrzmiewała muzyka organowa, kameralna i oratoryjna. Celem koncertów była popularyzacja muzyki organowej i kameralnej, promocja naszej "Małej ojczyzny". Koncerty adresowane były do mieszkańców miasta, szeroko pojętej okolicy, turystów z kraju i z zagranicy przebywających w tym czasie w województwie warmińsko - mazurskim.

Pasymskie koncerty na stałe zapisały się w kalendarzu imprez kulturalnych naszego regionu. Są one miejscem spotkań ludzi różnych wyznań, światopoglądów, narodowości. W ten sposób możemy wzajemnie się poznawać, popularyzować kulturę różnych narodów, jako przykład stale trwającego procesu porozumienia i pojednania, a także zachęcić do odwiedzenia naszej ziemi.

W koncertach udział wzięli artyści z kraju i z zagranicy: Belgii, Kanady, Niemiec, mieszkający w Polsce Meksykanka i Szkot.

Każdy koncert został zarejestrowany. O koncertach informowało: TVP Olsztyn, Polskie Radio S.A., Radio Olsztyn, pisała prasa: Gazeta Wyborcza, Nasz Mazur, Kurek Mazurski. Redakcja Polskiego Radia S.A. zrealizowała audycję o pasymskich koncertach, która nadana została na antenie ogólnopolskiej, w I Programie Polskiego Radia, w dniu 04.07.2015 r.

Honorowy patronat nad koncertami objęli: Wojewoda Warmińsko - Mazurski, Starosta Szczycieński, Burmistrz Pasymia i Wójt Gminy Dźwierzuty.

Z całego serca gratulujemy Ks. Witoldowi Twardzikowi uhonorowania srebrną odznaką "Za opiekę nad zabytkami" i życzymy sił i wytrwałości w kontynuowaniu opieki nad dobrami kultury.