S p r a w o z d a n i e (fragmenty)
biskupa diecezjalnego ks. Rudolfa Bażanowskiego
przedstawione na 1 sesji V Synodu Diecezji Mazurskiej KEA
18.2.2012 w Mikołajkach

 Wysoki Synodzie!

Spotykamy się jako przedstawiciele poszczególnych Parafii na 1 (pierwszej) sesji V Synodu Diecezji Mazurskiej KEA, aby m.in. podsumować naszą kościelną działalność w minionym roku oraz podjąć próbę wskazania, które z zadań powinniśmy i możemy podejmować i realizować, szczególnie w ROKU NOWYCH WYZWAŃ. Przede wszystkim jednak musimy stale na nowo pytać, czy ten nasz lokalny mazurski Kościół ewangelicki był i jest wierny posłannictwu Jezusa Chrystusa. Dobrze bowiem pamiętamy o ocenie, jaką Pan Kościoła wystawił zborom m.in. w Efezie, Tiatyrze czy Sardes. Pan zna naszą wiarę i służbę, On wie, czy jesteśmy żywym czy martwym Kościołem, niezależnie od przedstawianych przez nas sprawozdań i ocen.

Dziś też, ponieważ zgodnie z obowiązującym w naszym Kościele Ewangelicko-Augsburskim prawem kończą się dotychczasowe kadencje, musimy dokonać wyboru zwierzchnika Diecezji, rady diecezjalnej, komisji rewizyjnej, delegatów do Synodu Kościoła.

Stając na tym miejscu i przedstawiając to sprawozdanie [umożliwiające także porównanie i analizę odnotowanych wielkości z poprzednich lat], pragnę przede wszystkim podziękować Panu Bogu za Jego troskę o nas, o poszczególne Parafie, o naszą Diecezję i cały Kościół. Pan Kościoła był z nami w dobrych jak i smutnych chwilach.

Wspomnę najpierw o tych smutnych i bolesnych przeżyciach z minionego roku:

- 8 marca 2011 r. zmarł w wieku 72 lat śp. ks. Erwin Jurczok - emerytowany proboszcz PEA w Rynie. Naszego Brata pożegnaliśmy 12 marca. Spoczął na ryńskim cmentarzu.

- 3 maja 2011 r. zginął w wypadku motocyklowym w 60 roku życia śp. Władysław Wiliński z Mrągowa. Był m.in. z ramienia naszej Diecezji członkiem Synodu Kościoła.

- 18 lipca 2011 r. po ciężkiej chorobie zmarł w wieku 63 lat śp. ks. prof. Alfred Tschirschnitz - proboszcz PEA w Szczytnie. Swojego duszpasterza, wykładowcę w CHAT i brata w urzędzie żegnało 21 lipca liczne grono parafian, absolwentów, profesorów, księży, przyjaciół, znajomych i wraz z rodziną odprowadziło na szczycieński cmentarz.

Pieśnią i chwilą modlitewnego skupienia wspomnijmy tych i innych bliskich nam zmarłych w minionym roku. [..]

O tym, jakie było życie kościelne poszczególnych parafii, możemy sami przeczytać w udostępnionych sprawozdaniach, które przekazano do Diecezji, a które zestawiłem w jednym dokumencie i przesłałem pocztą elektroniczną do wszystkich siedzib naszych parafii.

Pozwólcie, że przywołam tylko niektóre fragmenty z tych sprawozdań:

W najmniejszej i zarazem najmłodszej (erygowanej w 2002 r.) naszej Parafii w Białymstoku w roku 2011 odbyło się w sumie 65 nabożeństw, w tym: 50 nabożeństw spowiednio-komunijnych z frekwencją 73,08% i 17 nabożeństw Słowa Bożego z frekwencją 105,28%.

W Parafii w Działdowie odprawione zostały 104 nabożeństwa, w których uczestniczyło ok. 45% parafian.

W najliczniejszej zarówno w wiernych i filiały Parafii Kętrzyn było ponad 200 nabożeństw. Każdej niedzieli duchowny odprawia w tej Parafii 3 względnie 4 nabożeństwa.

Podobnie jest też w innych Parafiach - np. w Ostródzie, czy w Piszu, gdzie duchowny co niedzielę prowadzi 3 nabożeństwa.

W Mikołajkach wszystkie nabożeństwa świąteczne i niedzielne połączone są ze spowiedzią i Komunią Świętą.

W Parafii w Mrągowie nabożeństwa cieszyły się dobrą frekwencją . Kontynuowane były nabożeństwa rodzinne, w których czynny udział brały dzieci, młodzież, zespół młodzieżowy, chór oraz członkowie Rady Parafialnej.

W PEA w Suwałkach roku 2011 było w sumie 122 nabożeństw , w tym 88 spowiednio-komunijnych.

Oprócz nabożeństw dla wszystkich wiernych w wielu parafiach równolegle w sali parafialnej odbywają się nabożeństwa dla dzieci, czyli szkółki niedziele. W Mikołajkach np. dzieci śpiewają oraz grają na fletach i cymbałkach. Swoimi występami upiększają świąteczne nabożeństwa.

Parafia w Mikołajkach w sobotę 5 marca 2011 r. w Hotelu Gołębiewski zorganizowała Śniadanie Pasyjne dla ewangelików Diecezji Mazurskiej. W spotkaniu udział wzięło prawie 200 uczestników z większości mazurskich parafii. Słowo Boże głosił ks. Leszek Czyż z Wisły Malinki, a śpiew prowadził działający przy tamtejszej parafii zespół 'Cześć'.

W dniach 18-21 lipca r. na terenie parafii giżyckiej i mikołajskiej odbywały się półkolonie dla dzieci, na których omawiano znaczenie chleba w naszym życiu.

Parafia w Mrągowie obchodziła 50. rocznicę odbudowy kościoła w Mrągowie, a uroczyste nabożeństwo odbyło się w niedzielę 2.10.2011 r. z udziałem NPW ks.bpa Jerzego Samca i bpa Diecezji Mazurskiej. W sierpniu w Mrągowie odbył się kolejny Tydzień Ewangelizacyjny - za wielki trud w jego zorganizowanie składam Parafii, a przede wszystkim Pastorostwu Mendrochom i ks. Tomaszowi Wigłaszowi serdeczne Bóg zapłać.

23 czerwca w Pasymiu spotkały się chóry Diecezji Mazurskiej na tradycyjnym święcie, a było ono jednocześnie związane z obchodami pięknego jubileuszu 620-lecia pasymskiego kościoła.

Główne obchody jubileuszu 620-lecia kościoła w Pasymiu przeżywano 6 i 7 sierpnia 2011 r. W uroczystościach wzięli udział goście z kraju i z zagranicy na czele z NPW ks. bpem Jerzym Samcem - Biskupem Kościoła.

Parafia w ub.r. po raz XIV zorganizowała Pasymskie Koncerty Muzyki Organowej i Kameralnej w Pasymiu. Koncerty były także w Dźwierzutach.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że w naszej Diecezji chóry działają w następujących Parafiach: Giżycko, Mikołajki, Mrągowo, Nidzica, Olsztyn, Ryn, Sorkwity. W Mikołajkach istnieje także zespół dziecięcy, a w Działdowie i w Mrągowie - chórek młodzieżowy.

Przykładowo w zajęciach chórowych PEA w Sorkwitach bierze udział 12 osób. Próby odbywają się raz w tygodniu, a chór występuje podczas wszystkich świąt kościelnych, jak również podczas uroczystości parafialnych i na zaproszenie poza Parafią m.in. w dorocznym spotkaniu ekumenicznym w Borowie. W roku 2011 chór uczestniczył w Diecezjalnym Zjeździe Chórów w Pasymiu, pogrzebie ks. Erwina Jurczoka i podczas kilku innych uroczystości. Chór na zaproszenie Parafii Ewangelickiej Wieszczęta-Kowale uświetnił nabożeństwo pamiątki założenia tamtejszego kościoła, a przy okazji nawiązał bardzo bliski i emocjonalny kontakt. W drodze powrotnej ze Śląska Cieszyńskiego wziął udział w nabożeństwie rozpoczynającym konferencję księży Diecezji Warszawskiej w Pabianicach.

Oto tylko kilka informacji obrazujących religijne życie naszych mazurskich Parafii. Nie wspominam tu o działalności ewangelizacyjnej ani o młodzieżowej czy diakonijnej, ponieważ zostaną omówione w odrębnych sprawozdaniach.

Konferencje Księży Diecezji Mazurskiej

W minionym roku księża Diecezji Mazurskiej spotykali się na diecezjalnych konferencjach:
- w Piszu, 4 kwietnia 2011 r. - ks. Dawid Banach omówił temat: "Gromadkarze i ich pobożność"; a ks. Paweł Hause przedstawił swoje przemyślenia dotyczące "Demokracji w Kościele w aspekcie duszpasterstwa";
- w Rynie, 23 maja 2011 r. - w konferencji wziął udział NPW Ks. Bp Jerzy Samiec. Omawialiśmy sprawy w Diecezji Mazurskiej;
- w Olsztynie, 19 września 2011 r. - o historii, tradycjach, życiu i działalności Kościoła Ewangelickiego na Ukrainie opowiedział mgr teol. Pavlo Shvarts odbywający praktykę kandydacką w PEA w Szczytnie.
- w Ostródzie, 24 października 2011 r. - za prezentowałem niektóre dane z historii naszej Diecezji i obejrzeliśmy budynek po byłym Sądzie;
- w Nidzicy, 14 listopada 2011 r. - ks. Dawid Banach przedstawił nam na podstawie pracy magisterskiej niektóre znamiona pobożności gromadkarskiej. Na tej konferencji miało miejsce typowanie kandydatów na zwierzchnika Diecezji Mazurskiej;
- 18-19 grudnia 2011 r. spotkaliśmy się w gościnnym Mrągowie na rekolekcjach adwentowych, które przygotował i prowadził ks. Tomasz Wigłasz.

 Rada Diecezjalna

Rada Diecezjalna spotykała się w Olsztynie:
- 15 lutego 2011 r. - zatwierdziła sprawozdania finansowe i preliminarze budżetowe z Parafii bez dotacji budżetowej i zaopiniowała takowe z Parafii dotowanych;
- 30 czerwca 2011 r. - dokonała podziału mandatów do Synodu Diecezjalnego;
- 19 września 2011 r. - zatwierdziła 3 protokoły z wyborów rad parafialnych;
- 2 stycznia 2012 r. - zatwierdziła pozostałe protokoły wyborów rad parafialnych i nie zaakceptowała uchwały zgromadzenia parafialnego PEA w Mikołajkach zatwierdzającej umowę najmu mieszkania dla p. Piotra Czudka; 11 lutego 2012 r. - zatwierdziła sprawozdania finansowe i preliminarze budżetowe z Parafii bez dotacji budżetowej i zaopiniowała takowe z Parafii dotowanych;

 Wybory rad parafialnych i delegatów do Synodu Diecezjalnego

Biskup diecezjalny przewodniczył wyborczym zgromadzeniom parafialnym:
- 14.08.2011 w Ostródzie
- 4.09.2011 w Olsztynie
- 11.09.2011 w Szczytnie
- 18.09.2011 w Nidzicy
- 9.10.2011 w Suwałkach
- 23.10.2011 w Działdowie
- 6.11.2011 w Piszu i Białymstoku
- 13.11.2011 w Rynie i Giżycku
- 27.11.2011 w Mikołajkach
- 4.12.2011 w Sorkwitach i Pasymiu
- 11.12.2011 w Mrągowie

Ks. radca Krzysztof Mutschmann przewodniczył 13 listopada 2011 r. z upoważnienia biskupa diecezjalnego wyborczemu zgromadzeniu w Kętrzynie.

18 grudnia 2011 r. biskup diecezjalny przewodniczył zgromadzeniu parafialnemu PEA w Szczytnie, które wybrało ks. Szymona Czembora na proboszcza tej Parafii. Nowy proboszcz przejmie obowiązki duszpasterskie w Szczytnie pod koniec marca.

Ekumenia i kontakty partnerskie

Mówiąc o ekumenii mam na myśli kontakty, spotkania i relacje z przedstawicielami innych kościołów i wspólnot chrześcijańskich w naszym regionie oraz z chrześcijanami z zagranicy.

Kontakty i partnerstwa z parafiami i wspólnotami zagranicznymi nie są czymś stabilnym. Jedne obumierają, a inne się zawiązują. Jest to przede wszystkim zależne od osób, które reprezentują obie strony. Dotychczasowe partnerskie kontakty z bratnimi Kościołami z terenu RFN były dla naszych Parafii owocne nie tylko w zakresie życia duchowego, ale również materialnego. Dzięki różnorakiej pomocy pochodzącej z zagranicy nasze Parafie mogły np. realizować pomoc diakonijną czy przeprowadzić pewne inwestycje. Ta pomoc się jednak kurczy.

W ramach Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan w naszym regionie miały miejsce wspólne modlitwy i gościnne wystąpienia. Nie będę wymieniał, gdzie i kiedy odbyły się ekumeniczne nabożeństwa i kto kogo gościł.

W minionym roku nastąpiły zmiany personalne:

- Mgr teol. Dawid Robert Banach i mgr teol. Łukasz Gaś zostali ordynowani na księży KEA 6 stycznia 2011 r. w Warszawie. Ks. Dawid Robert Banach został mianowany przez Konsystorz wikariuszem PEA w Suwałkach.

- Ks. Łukasz Gaś już od 12 grudnia 2010 dojeżdżał z Olsztynka do Parafii w Ostródzie, ponieważ tamtejszy proboszcz-administrator ks. Wiesław Suchorab najpierw poprosił o urlop na widzenie z córeczką, w trakcie tego wyjazdu zachorował. Już przedtem zamierzał skorzystać z rocznego urlopu, a pod koniec grudnia 2010 r. poprosił o zdrowotny. Konsystorz odwołał ks. Wiesława Suchoraba z dniem 1.01.2011 r. ze stanowiska proboszcza-administratora PEA w Ostródzie. Administratorem tej Parafii z urzędu został biskup diecezjalny, a posługę duszpasterską do końca lipca 2011 r. w Ostródzie pełnił ks. wikariusz Łukasz Gaś. Przejęcie agend PEA w Ostródzie od ks. Wiesława Suchoraba nastąpiło dopiero 2 lutego 2011 r. Jeszcze raz pragnę Wysokiemu Synodowi przypomnieć, że pod koniec stycznia 2011 r. ks. W. Suchorab przesłał do Księdza Biskupa Jerzego Samca i także do mojej wiadomości informację, że rezygnuje z dalszej służby w Kościele.

- Ks. Łukasz Gaś uchwałą Konsystorza został skierowany od 1 września na dalszy wikariat do Cieszyna (Bażanowic), a z Olsztynka wyprowadził się 16 sierpnia 2011 r. .

- Konsystorz skierował z dniem 16 sierpnia 2011 r. ks. wikariusza Rafała Kamila Dawida do PEA w Ostródzie.

- 18 lipca 2011 r. Parafia EA w Szczytnie straciła swego duchownego. W wieku 63 lat zmarł po ciężkiej chorobie śp. ks. prof. Alfred Tschirschnitz, który od 1991 r. był jej proboszczem. Konsystorz z dniem 28.7.2011 r. powierzył administrację tej osieroconej Parafii ks. Witoldowi Twardzikowi z Pasymia. Od września 2011 r. Biskup Kościoła skierował do pomocy na praktykę kandydacką w Szczytnie mgr teol. Pavlo Shvarts. Na wniosek Rady Parafialnej Konsystorz ogłosił wakans na stanowisko Parafii EA w Szczytnie. Zgłosił się tylko jeden kandydat - ks. Szymon Czembor z Tarnowskich Gór. 18 grudnia 2011 r. zgromadzenie parafialne wybrało go na proboszcza PEA w Szczytnie.

 Mamy w Diecezji księży emerytów: Ks. Franciszka Czudka w Mikołajkach (od 1 stycznia 2008 r.), który 1 lutego obchodził jubileusz 70-Urodzin; Pani Pastorowa Pelagia Otello (wdowa - lat 84) mieszka w Toruniu, a pani Ruth Kubiczek (wdowa - lat 80) mieszka w Essen (RFN).

Co zostało zrobione :

- W Białymstoku udało się dokonać wymiany 10 okien, a dzięki dotacji z Urzędu Miejskiego uporządkowano obejście parafii i wykonano brukowany parking o powierzchni ponad 200 m2;

- W Działdowie przygotowano dokumentację i złożono wniosek do MKiDN dotyczący pozyskania środków finansowych na dalszy remont dachu kościoła Jezusa Żyjącego w Lidzbarku. Niestety zabrakło kilku punktów procentowych i dotacja nie została przyznana. Mimo to na 2012 rok złożony został kolejny wniosek, gdyż Parafia sama nie jest w stanie dokonać tego remontu. W sprawozdaniu z tej Parafii została zasygnalizowana też sprawa domów przynoszących wprawdzie dochód parafii i Wspólnocie, ale wymagają one pilnych remontów. Uzyskiwane z nich dochody nie są duże ze względu na ich lokalizację. Narasta problem z płatnościami czynszu i świadczeń przez najemców, co zmusza Parafię do wypowiedzenia umów, a nawet eksmisji lokatorów i szukanie nowych najemców, co nie jest łatwą sprawą.'

- W Giżycku zamontowano solary na dachu plebani do ogrzewania wody i przeprowadzono remont pierwszego manuału w organach.

- W PEA Kętrzyn dzięki pomocy BPGA i dotacji z Konsystorza wyremontowano dach na budynku kaplicy w Bartoszycach.

- W Mrągowie - z okazji 50. rocznicy odbudowy kościoła pomalowano wnętrze kościoła. Było to możliwe dzięki ofiarności Parafian, którzy większość prac malarskich wykonali sami.

- W Pasymiu przeprowadzono prace konserwatorskie dwóch elewacji pasymskiego kościoła, wymieniono system grzewczy w budynku parafialnym (plebania) w Pasymiu z ogrzewania olejem opałowym na ogrzewanie pompą ciepła.

- PEA w Piszu złożyła wniosek o środki unijne na remont kościoła w Wejsunach i został on zaakceptowany. Remont zostanie wykonany w bieżącym roku.

- W Szczytnie wyremontowano mieszkanie dla wdowy po śp. ks. prof. Alfredzie Tschirschnitz.

- Pragnę Wysokiemu Synodowi zakomunikować, że w Ostródzie w październiku sfinalizowana została sprawa ziemi. Parafia wzbogaciła się o 15 ha gruntów rolnych w miejscowości Kłodzin (Obręb Raciszewo), Gm. Miłakowo z zasobów Agencji Nieruchomości Rolnych. Przy tej okazji warto przypomnieć, że ziemi nie otrzymały jeszcze następujące Parafie: Mikołajki, Mrągowo, Pasym, Sorkwity, Szczytno.

W listopadzie Parafia nabyła budynek po dawnym Sądzie Rejonowym w Ostródzie z bonifikatą 99,9% wartości jako nieruchomość zastępczą w zamian za zrzeczenie się roszczeń rewindykacyjnych dotyczących nieruchomości w Ostródzie i Morągu będących niegdyś w posiadaniu Kościoła Ewangelickiego. Wnioski rewindykacyjne złożył w czerwcu 1996 r. śp. ks. Ryszard Pitruski. Ks. Wiesław Suchorab w imieniu PEA w Ostródzie porozumiał się ze Starostwem Ostródzkim w sprawie nieruchomości zastępczej, czyli budynku po byłym Sądzie i nieformalnie przejął już we władanie tą nieruchomość. Formalnie sprawa została zakończona dopiero 22 listopada 2011 r. podpisaniem aktu notarialnego umowy sprzedaży. Parafia w Ostródzie stoi zatem przed poważną decyzją o sposobie zagospodarowania tego 100-letniego obiektu i wymagającego niestety kapitalnego remontu.

 Plany na 2012 r.

- Parafia w Giżycku będzie obchodzić jubileusz 185-lecia kościoła i 50-lecie chóru.

- W Giżycku też odbędzie się 7 czerwca tradycyjnie Diecezjalne Święto Pieśni - Spotkanie Chórów i będzie ono włączone w ochoty tego jubileuszu.

- Zwierzchnika Diecezji czekają jeszcze wprowadzenia wybranych rad parafialnych oraz 31 marca instalacja ks. Szymona Czembora na proboszcza PEA w Szczytnie.

- Mam nadzieję, że uda się zorganizować i w tym roku Tydzień Ewangelizacyjny w Mrągowie.

- Przez NPW Ks. Bpa Jerzego Samca czynione są starania o pozyskanie środków na rewitalizację ośrodka młodzieżowego w Sorkwitach. Remont miałby rozpocząć się jesienią br.

Zakończenie

Za nami kolejny rok kościelnego życia w Diecezji Mazurskiej. Z ufnością chcemy przeżywać kolejny darowany nam rok pamiętając o słowie Pana Kościoła wypowiedzianym do ap. Pawła, które jest też hasłem biblijnym roku 2012: "Pełnia mej mocy okazuje się w słabości" i podejmować pracę w winnicy Pańskiej w nadziei i z życzeniem, aby ta winnica na Mazurach, Podlasiu i Warmii się umacniała i powiększała.

Kończąc to sprawozdanie pragnę jak najserdeczniej podziękować za ofiarną służbę wszystkim duchownym i radom parafialnym, a przede wszystkim Członkom Rady Diecezjalnej w IV kadencji Synodu Diecezji Mazurskiej: ks. radcy Krzysztofowi Mutschmannowi, p. prof. Janowi Kiszy, p. Wandzie Wróblewskiej. Dziękuję diecezjalnym duszpasterzom i kapelanom: ks.ks., Piotrowi Mendrochowi, Pawłowi Hause, Rolandowi Zagórze, Marcinowi Pyszowi, Tomaszowi Wigłaszowi;

Wam - Członkom V Synodu Diecezji Mazurskiej serdecznie dziękuję za podjęcie się tej służby i za Wasze oddanie dla Kościoła. Wiem, że w Waszych sercach jest troska o dobro Kościoła i jego przyszłość na mazurskiej, podlaskiej i warmińskiej ziemi. Życzę Wam, aby Duch Święty był w Waszych sercach i kierował Waszymi myślami i wyborami.

Ze swojej strony pragnę Was przeprosić za niedociągnięcia i popełnione błędy.

Gorąco proszę o modlitwy za nasz Kościół. Tego naszego boju modlitewnego potrzebuje przede wszystkim Biskup Kościoła i każdy duszpasterz, każda rodzina. Szczególnie dziękuję za modlitwy i o mnie.

Oby Wszechmogący Bóg nie odmówił nam Swej łaski i błogosławieństwa.

Niechaj nas w zupełności poświęci, abyśmy byli zachowani bez nagany na przyjście Pana Kościoła. Amen.