KARTKI MTE Kartki MTE 2015 Nr 1 (111) Rok XVI Biuletyn Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Olsztynie

 

Styczeń 2015

Powoli wypełnił się Stary Rok. Domknęliśmy rozpoczęte, terminowe sprawy. Cieszymy się już nowym czasem, który przyszedł wraz z Adwentem. Nie jesteśmy też wolni od kalendarza słonecznego, nadającego rytm naszej codziennej krzątaninie. Również to nic nowego, że na początku roku oglądamy się za siebie, by spojrzeć raz jeszcze, na to co się wydarzyło.

100 lecie urodzin Hieronima Skurpskiego

17 października 2014 r. minęła rocznica setnych urodzin Hieronima Skurpskiego. Z tej okazji w Muzeum Warmii i Mazur otwarto wystawę "Hieronim Skurpski, jakiego nie znacie. W stulecie urodzin (1914-2014)", na której prezentowano obrazy i rysunki malarza ze zbiorów prywatnych. W Nidzicy 16 października 2014 r. również z tej okazji zorganizowano sesję naukową oraz wystawę malarstwa, grafiki i rysunku "Skurpski - opisanie świata". W tym miejscu warto przypomnieć, że olsztyńska parafia dzięki darowiźnie artysty posiada jego obrazy, a także w kościele w Nidzicy znajdują się wczesne prace Skurpskiego "Jan Chrzciciel" (1933) i "Marcin Luter" (1934).

Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie na 90 urodziny artysty w 2004 r. wydało album pod redakcją Erwina Kruka "Hieronim Skurpski", z obszernym wstępem, kalendarium życia i twórczości malarza. Zamieszczono tam również zapiski z "Dziennika" z 1993 r., z którego przytaczamy poniższy fragment. O Panu Hieronimie napisano i powiedziano tak wiele, niech zatem sam przemówi do nas:

"[.] Uważam, że swój los sam przygotowałem. Pragnąłem ongiś o wiele więcej. Dziś często mam przeróżne wyrzuty, które sobie z tej przyczyny czynię. Jestem w niezgodzie ze sobą. Jeszcze, mimo moich lat, pragnę coś w mym losie artystycznym odmienić. Tantal dźwigał swój ciężar. To znakomita metafora rozczarowań, a zarazem nieustannych wysiłków" (17.06.1993 r.)

W sobotę, 25 października 2014 r. na budynku parafii ewangelicko-augsburskiej w Działdowie nastąpiło uroczyste odsłonięcie i poświęcenie tablicy upamiętniającej Hieronima Skurpskiego. W latach 1927-1939 mieściło się tu Muzeum Mazurskie. W tym właśnie budynku po raz pierwszy w życiu pana Hieronima zaprezentowano publicznie jego prace.

Spotkania zamkowe

W grudniu 2013 r. w Muzeum Warmii i Mazur otwarto wystawę "Luterańskie epitafia i portrety upamiętniające". To wydarzenie dało początek spotkaniom, które są poświęcone historii ewangelików w Prusach. Pierwszym z nich 28 października 2014 r. była prelekcja ks.bpa Rudolfa Bażanowskiego na temat liturgii w kościele luterańskim. Spotkanie to odbyło się na zamku w salach kopernikowskich, które służyły olsztyńskim ewangelikom od 1773 r. przez ponad sto lat jako kościół, aż do wybudowania nowego w 1877 r., o czym przypomniał gospodarz spotkania, Andrzej Rzempołuch. Ksiądz Bażanowski w swoim wystąpieniu opowiedział o liturgii w naszym kościele, nakreślił jej historyczny rozwój, przedstawił porządek nabożeństwa, wspomniał o agendach i kancjonałach. Czym zatem jest liturgia? Uczestnicy spotkania usłyszeli w odpowiedzi, że "liturgię definiuje się jako zbiór symboli, śpiewów, czynności, przy pomocy których kościół wyraża i manifestuje swoją cześć wobec Boga. W naszym ewangelickim rozumieniu liturgia spełnia trzy zasadnicze funkcje: jest świadectwem wiary kościoła; jest świętowaniem obecności Boga wśród ludu, jest zachęceniem do miłości bliźniego, do diakonii."

Michał Kajka "Pieśni Mazurskie"

W ubiegłym roku zostały wydane drukiem "Pieśni Mazurskie" Michała Kajki (1858-1940), których pierwsze wydanie ukazało się w 1927 r. We wstępie prof. Janusz Jasiński opowiada o swoich "spotkaniach" z Kajką. Jest to przede wszystkim relacja o przygotowaniach i wspólnej pracy z Tadeuszem Orackim związanych z wydawaniem kolejnych tomów wierszy mazurskiego poety ("Zebrałem snop plonu", "Z duchowej mej niwy"). Profesor wspomina również o trudnościach z cenzurą, która sprzeciwiła się zbyt dużej ilości wierszy o tematyce religijnej, jakie miały być zamieszczone w tomie poezji "Z duchowej mej niwy" (1982 r.). Michał Kajka "jako ewangelik głębokiej wiary" w istocie napisał ich wiele, jednak wobec żądań cenzury, do druku oddano ich mniej niż pierwotnie zamierzano.

Wielką admiratorką twórczości Kajki była Emilia Sukertowa-Biedrawina. Dzięki jej staraniom wiersze poety ukazywały się w "Kalendarzu dla Mazurów" (od 1924 r.) oraz w "Gazecie Mazurskiej" (od 1925 r.). W 1926 r. zwróciła się do Michała Kajki z prośbą o przesłanie kilkudziesięciu wierszy, które ostatecznie złożyły się na pierwszą własną publikację poety, "Pieśni Mazurskie" (1927 r.). Ponowne ich wydanie zawdzięczamy prof. Januszowi Jasińskiemu.

A życzeniami na ten Nowy Rok niech będą słowa pieśni "Chwalmy Boga za to szczerze" (Śpiewnik Ewangelicki, 91,2):

"Ześlij nam rok w dary hojny,
miły, dobry i spokojny;
oddal od nas szkodę wszelką,
nie karz głodem, biedą wielką
daj nam zdrowe dni, bądź z nami
i nas nie karz chorobami."

(BW)

KARTKI MTE 2015 Nr 1 (111) Rok XVI
Biuletyn Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego.
Adres: 10 - 026 Olsztyn, ul. Stare Miasto 1,
tel. + 48 89 527-22-45
Konto: PKO BP II/0 Olsztyn 93 1020 3541 0000 5002 0091 1180
http://www.luteranie.pl/diec.mazurska/pl/mte.html