Wykaz parafii i parafii filialnych Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Diecezji Mazurskiej przed i po 1945 roku
/
Przed 1945 r. Po 1945 r. Po 1992 r.
Nazwa niemiecka
Polska nazwa miejscowości, w której była ewangelicka parafia lub ewangelicki kościół
Parafie lub filiały (zbory i stacje kaznodziejskie) Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego
Kościoły lub kaplice ewangelicko-augsburskie
Obiekty sakralne przejęte przez Kościół Rzymskokatolicki lub inny
Więcej o miejscowości / historia parafii
Assaunen Asuny k/Kętrzyna Asuny   cerkiew bizantyjsko-ukraińska więcej >w
  Augustów        
Baitkowen Bajtkowo k/Ełku     kościół katolicki więcej >w
Bellschwitz Bałoszyce k/Iławy     kościół katolicki **
Benkheim Banie Mazurskie Banie Mazurskie   kościół katolicki  
Barranowen Baranowo Baranowo   kościół katolicki  
Barten Barciany Barciany kaplica kościół katolicki więcej >w
Wartenburg Barczewo Barczewo     nieczynny
Bartenstein Bartoszyce Bartoszyce kaplica 2 kościoły katolickie więcej >w
Baeslack Bezławki k/Kętrzyna Bezławki   kościół katolicki więcej >w
Bialla Biała Piska Biała Piska >1 kaplica kościół katolicki więcej >w
Bialutlen Białuty k/Działdowa Białuty     nieczynny
  Białystok Białystok kaplica kościół katolicki >w  
Biedasken, Klein Neuhof Biedaszki Małe        
Biessellen Biesal Biesal      
Bischofswerder kr/Rosenberg Biskupiec Pomorski Biskupiec Pomorski   kościół katolicki ** >w
Bischofsburg kr/Roessel Biskupiec Reszelski Biskupiec Reszelski kaplica kościół katolicki więcej >w
Bischofstein Bisztynek Bisztynek     ruiny; >w
Reihau Boguchwały     kościół katolicki więcej >w
Schnellwalde Boreczno     kościół katolicki więcej >w
Borken Borki (k/Bartoszyc)       ruiny
Borszymmen Borzymy (k/Ełku)       ruiny
Braunsberg Braniewo Braniewo   kościół katolicki ** >w
Strasburg in Westpreußen Brodnica     kościół katolicki **
Borausee Bryńsk Bryńsk   kościół - dzierżawi Parafia Rzymskokatolicka więcej >w
Buddern Budry k/Węgorzewa Budry   kościół katolicki więcej >w
Buchholz Bukowiec     kościół katolicki więcej >w
Borchersdorf Burkat Burkat   kościół katolicki  
Hagenau Chojnik     kościół katolicki więcej >w
  Choroszcz        
Czychen Cichy     kościół katolicki więcej >w
  Ciechanowiec        
Gross Czymochen Cimochy       więcej >w
Schwarzstein Czerniki k/Kętrzyna     kościół katolicki więcej >w  
    Czerwonka      
Dombrowken Dąbrówka     kościół katolicki więcej >w
Gilgenburg Dąbrówno Dąbrówno   kościół Metodystów więcej >w
    Dębień (k/Działdowa)      
Eichholz Dębowiec gm.Lelkowo     kościół katolicki  
Langendorf Dłużec Dłużec      
Doben Doba (k/Giżycka)     kościół katolicki  
Guttstadt Dobre Miasto       biblioteka; >w
Doebern Dobry k/Ornety     kościół katolicki więcej >w
Weinsdorf Dobrzyki k/Zalewa     kościół katolicki więcej >w
Guttenfeld Dobrzynka k/Górowa Ił.       ruiny; >w
Doenhoffstaedt Drogosze     kościół katolicki więcej >w
Drigallen Drygały Drygały   kościół katolicki więcej >w
Dubeningken Dubeninki     kościół katolicki więcej >w
Doehringen Durąg     kościół katolicki więcej >w
Doehlau Dylewo k/Gierzwałdu     kościół katolicki więcej >w
Soldau Działdowo Działdowo kościół >1 kościół katolicki więcej >w
Ditrichsdorf Dzietrzychowo     kościół katolicki więcej >w
Christburg Dzierzgoń       ** >w
Thalheim Dziurdziewo k/Nidzicy Dziurdziewo   kościół katolicki więcej >w
Mensguth Dźwierzuty Dźwierzuty kościół   więcej >w
Elbing Elbląg Elbląg kaplica 2 kościoły katolickie ** >w
Lyck Ełk Ełk kaplica kościół katolicki więcej >w
Eckersdorf Florczaki     kościół katolicki więcej >w
Froedenau Frednowy     kościół katolicki więcej >w
Frauenburg Frombork     kościół katolicki ** >w
Gallingen Galiny     kościół katolicki więcej >w
Goldau Gałdowo (k/Iławy)     kościół katolicki  
Lamgarben Garbno     kościół katolicki więcej >w
Laggarben Garbno k/Lwowca       ruiny; >w
Gross Gardienen Gardyny Gardyny kaplica kościół katolicki więcej >w
Gawrzialken Gawrzyjałki k/Szczytna Gawrzyjałki   kościół katolicki więcej >w
Gonsken Gąski k/Olecka     kościół katolicki więcej >w
Dakau Gdakowo k/Prabut     kościół katolicki ** >w
Geyerswalde Gierzwałd Gierkowo/Gierzwałd   kościół Metodystów  
Loetzen Giżycko Giżycko kościół >>    
Marienfelde Glaznoty Glaznoty     ruiny; >w
Schlodien Gładysze       ruiny;
Tiefensee Głębock       **
Goldap Gołdap Gołdap kaplica kościół katolicki rozebrany; >w
Guhringen Goryń     kościół katolicki ** >w
Gurnen Górne k/Gołdapi       ruiny; >w
Landsberg Górowo Ił. Górowo Ił.   cerkiew bizantyjsko-ukraińska więcej >w
Bergenthal Górowo k/Bęsi        
Gorzno Górzno        
Grabnick Grabnik k/Ełku     kościół katolicki  
Grabowen Grabowo     kościół katolicki więcej >w
  Grajewo        
  Grądki k/Pasłęka     kościół katolicki  
Grunau Gronowo k/Braniewa       ** ruiny
  Gryźliny k/Nowego Miasta Lubawskiego     kościół katolicki  
Gudnick Gudniki     kościół katolicki więcej >w
Deutch Eyleu Iława Iława kaplica kościół katolicki więcej >w
    Iłowo      
Wildenau Jabłonka        
Jablonken Jabłonki Jabłonki (Natać-Jabłonki) kaplica    
Hanshagen Janikowo        
Gross Arnsdorf Jarnołtowo k/Małdyt     kościół katolicki więcej >w
Jaeskendorf Jaśkowo k/Zalewa     kościół katolicki więcej >w
Jedwabno Jedwabno k/Szczytna Jedwabno kaplica   rozebrany; >w
Neukirchniederung Jegłownik k/Elbląga     kościół katolicki **
Hirschfeld Jelonki k/Pasłęka     kościół katolicki  
Seeburg kr. Roessel Jeziorany Jeziorany   kościół katolicki  
Gehsen Jeże k/Pisza Jeże   kościół katolicki więcej >w
Kallinowen Kalinowo k/Ełku     kościół katolicki  
Kahlau Kalnik k/Morąga     kościół katolicki więcej >w
Finckenstein Kamieniec k/Susza Kamieniec   kościół katolicki ** >w
    Kamionki k/Giżycka      
Canditten/Kanditten Kandyty k/Górowa Ił.     kościół katolicki więcej >w
Kandien Kanigowo Kanigowo k/Nidzicy   kościół katolicki  
Carlshof Karolewo k/Kętrzyna Karolewo   kościół katolicki więcej >w
Kurwien Karwica Karwica     rozebrany
Carwinden Karwiny k/ Pasłęka       ruiny; >w
Rastenburg Kętrzyn Kętrzyn kościół >1 kościół katolicki więcej >w
Gross Kirchsteindorf Kiersztanowo     kościół katolicki  
Freystadt Kisielice Kisielice   kościół katolicki ** >w
Liebenberg Klon Klon     wł.prywatna
Klaussen Klusy k/Orzysza     kościół katolicki więcej >w
Fuerstenau Kmiecin k/Nowego Dworu Gdańskiego       ** więcej >w
Kobulten Kobułty k/Biskupca Kobułty     ruiny
Adlig Kessel Kociołek Szlachecki Kociołek Szlachecki   kościół katolicki  
    Koczarki kaplica    
Korschen Korsze Korsze   cerkiew prawosławna więcej >w
Gross Koschlau Koszelewy Koszelewy     więcej >w
Klein Koslau Kozłowo Kozłowo k/Nidzicy   kościół katolicki  
Kraplau Kraplewo Kraplewo   kościół Metodystów więcej >w
Schoenfliess Kraskowo k/Kętrzyna     kościół katolicki więcej >w
    Krokowo      
Kruklanken Kruklanki k/Giżycka Kruklanki   kościół katolicki więcej >w
    Krutyń      
Herzogswalde Książnik k/Miłakowa     kościół katolicki  
Fuerstenwalde Księży Lasek Księży Lasek   kościół katolicki więcej >w
Kumilsko Kumielsk k/Białej Piskiej Kumielsk   kościół katolicki więcej >w
Kurken Kurki Kurki   kościół katolicki  
Kutten Kuty k/Węgorzewa     kościół katolicki więcej >w
Marienwerder Kwidzyn       **
Blumenau Kwietniewo     kościół katolicki ** >w
Quittainen Kwitajny     kościół katolicki więcej >w
    Lamkowo      
Gr. Herzogswalde Laseczno k/Iławy     kościół katolicki  
Reichwalde Lesiska k/Elbląga       rozebrany
Heeselicht Leszcz Leszcz   kościół katolicki więcej >w
Heilsberg Lidzbark Warmiński Lidzbark Warmiński   cerkiew prawosławna więcej >w
Lautenburg Lidzbark Welski Lidzbark Welski kościół   więcej >w
Lindenau Lipica k/Sępopola     kościół katolicki więcej >w
Lipowitz Lipowiec Lipowiec k/Szczytna     rozebrany; >w
Lindenau Lipowina k/Braniewa       rozebrany;
Leip Lipowo Lipowo      
Bieberswalde Liwa Liwa k/Ostródy      
Loebau Lubawa     kościół katolicki więcej >w
Liebwalde Lubochowo     kościół katolicki ** >w
Loewenstein Lwowiec k/Bartoszyc     kościół katolicki więcej >w
Gross Schwansfeld Łabędnik k/Bartoszyc     kościół katolicki więcej >w
Langheim Łankiejmy     kościół katolicki więcej >w
Lauck Ławki k/Braniewa       ruiny; >w
Langenau Łęgowo k/Kisielic     kościół katolicki ** >w
Langgut Łęguty Łęguty kościół   więcej >w
Lonkorsch, Grosslinker Łękorz       rozebrany;
  Łomża     kościół katolicki  
Locken Łukta     kościół katolicki więcej >w
Lahna Łyna Łyna   kościół katolicki więcej >w
Klein Jerutten Małe Jerutki Jerutki   kościół katolicki więcej >w
Malga Małga       rozebrany >w
Manchengut Mańki Mańki   kościół katolicki  
Marienfelde Marianka     kościół katolicki więcej >w
Marwalde Marwałd     kościół katolicki  
  Michałowo        
Muehlen Mielno k/Olsztynka     kościół katolicki więcej >w
Mierunsken Mieruniszki       ruiny; >w
Nikolaiken Mikołajki Mikołajki kościół   więcej >1 >w
Nikolaiken Mikołajki Pom. Mikołajki Pom. kościół   ** >w
Liebstadt Miłakowo Miłakowo   kościół katolicki więcej >w
Milken Miłki Miłki   kościół katolicki więcej >w
Liebemuehl Miłomłyn Miłomłyn   kościół katolicki więcej >w
  Mława        
Herrndorf Młynarska Wola       rozebrany
Muehlhausen Młynary     kościół katolicki więcej >w
Molthainen Mołtajny     kościół katolicki więcej >w
Momehnen Momajny     kościół katolicki więcej >w
Mohrungen Morąg Morąg kaplica* kościół katolicki *wł.prawosławna; >w
Sensburg Mrągowo Mrągowo kościół   więcej >w
Muschaken Muszaki Muszaki     rozebrany; >w
Miswalde Myślice     kościół katolicki ** >w
Eichmedian Nakomiady Nakomiady kaplica* kościół katolicki *w Koczarkach od 2003 r.; >w
Narzym Narzym     kościół katolicki więcej >w
Aweyden Nawiady Nawiady   kościół katolicki więcej >w
Neidenburg Nidzica Nidzica kościół >1 kościół katolicki więcej >w
Neu Bartelsdorf Nowa Wieś Nowa Wieś   kościół katolicki więcej >w
Neu Doerfchen Nowa Wioska k/Prabut     kościół katolicki  
  Nowe Miasto Lubawskie Nowe Miasto Lubawskie     dom kultury >w
Neumark Nowica     kościół katolicki **
  Nowy Dwór k/Morąga Nowy Dwór-Morąg      
Neuhof Nowy Dwór k/Szczytna Nowy Dwór   kościół katolicki więcej >w
Neuteich Nowy Staw       **
Riesenkirch Obrzynowo k/Prabut     kościół katolicki więcej >w
Eckersberg Okartowo Okartowo   kościół katolicki więcej >w
Gross Albrechtau Olbrachtowo     kościół katolicki  
Oletzko / Marggrabowa Olecko Olecko     rozebrany; >w
Olschoewen Olszewo gm. Budry Olszewo gm. Budry   kościół katolicki więcej >>
Allenstein Olsztyn Olsztyn kościół >1 kościół katolicki
cerkiew prawosławna
 
Hohenstein Olsztynek Olsztynek kaplica   dom kultury; >>
Opalenietz / Flammberg Opaleniec Opaleniec     wł.prywatna
Orlowen Orłowo Orłowo   cerkiew prawosławna  
Wormditt Orneta     cerkiew prawosławna więcej >> 
  Ornowo Ornowo   kościół katolicki  
Arys Orzysz Orzysz   kościół katolicki więcej >>
Klingenberg Ostre Bardo     kościół katolicki więcej >>
Osterode Ostróda Ostróda korzystamy z kościoła Metodystów kościół katolicki
kościół Metodystów >1
więcej >>
Ostrokollen Ostrykół     kościół katolicki więcej >>
Gr. Poetzdorf Pacółtowo        
Paarins Parys     kościół katolicki więcej >>
Preussisch Holland Pasłęk Pasłęk kościół * kościół katolicki *współwłasność z Kościołem Prawosławnym; >>
Passenheim Pasym Pasym kościół   więcej >>
Gr. Schoenau Peskowo       ?
Gross Peisten Piasty Wlk       ruiny
Peitschendorf Piecki Piecki   kościół katolicki więcej >>
Pellen Piele       ruiny; >>
Mehlsack Pieniężno       ruiny
Petershagen Pieszkowo     kościół katolicki >>
Peterswalde Pietrzwałd     kościół katolicki >>
Waltersdorf Pęciszewo        
Peterwitz Piotrowice     kościół katolicki  
Pissanitzen Pisanica     kościół katolicki >>
Johannisburg Pisz Pisz >1 kaplica kościół katolicki >>
Heinrichsdorf Płośnica     kościół katolicki >>
Possessern Pozezdrze Pozezdrze kaplica kościół katolicki >>
Riesenburg Prabuty Prabuty   kościół katolicki ** >>
  Prawdziska       rozebrany; >>
  Przasnysz       ?
Preuschmark Przezmark     kościół katolicki ** >>
Windau Puchałowo       zniszczony przez Armię Czerwoną  
Rosengarten Radzieje Radzieje   kościół katolicki >>
  Ramsowo Ramsowo      
Gr. Krebs Rakowiec Pom.     kościół katolicki >>
Rheinswein Rańsk Rańsk kościół   >>
Raschung Rasząg Rasząg kościół   >>
Roessel Reszel Reszel     muzeum >>
Reddenau Rodnowo     kościół katolicki  
Gr. Rohdau Rodowo k/Susza     kościół katolicki  
Rogehnen Rogajny k/Pasłęka       ruiny
Rogahlen Rogale k/Gołdapi     kościół katolicki  
Regerteln Rogiedle       rozebrany
Fridrichshof Rozogi Rozogi   kościół katolicki >>
    Róg kościół    
Gross Rosinsko Różyńsk Wielki Różyńsk Wielki   kościół katolicki >>
Rudczanny Ruciane Ruciane Nida   kościół katolicki >>
    Ruda      
Raudnitz Rudzienice     kościół katolicki >>
Rauschken Ruszkowo     kościół katolicki >>
Ribben Rybno Rybno kościół   >>
Reichenbach Rychliki     kościół katolicki >>
Reichenau Rychnowo     kościół katolicki >>
Rydzewen Rydzewo Rydzewo   kościół katolicki >>
Rehhof Ryjewo     kościół katolicki **>>
Rhein Ryn Ryn kaplica   zajazd; >>
Bergfriede Samborowo     kaplica katolicka >>
Gross Samrodt Sambród     kościół katolicki >>
Scharnau Sarnowo Sarnowo   kościół katolicki >>
Leunenburg Sątoczno     kościół katolicki >>
  Sejny       >>
Schippenbeil Sępopol     kościół katolicki >>
    Siemiany     >>
Skarzinen Skarżyn Skarżyn   kościół katolicki>1 >>
Schmauch Skowrony k/Pasłęka     kościół katolicki  
Gross Schlaefken Sławka Wlk Sławka Wlk   kościół katolicki >>
Schlobitten Słobity     kościół katolicki >>
Sonnenborn Słonecznik     kościół katolicki >>
Gr. Schmueckwalde Smykowo k/Ostródy Szmigwałd     rozebrany
Falkenau Sokolica     kościół katolicki >>
    Soltmany k/Giżycka      
Sorquitten Sorkwity Sorkwity kościół   >>
Puppen Spychowo Spychowo   kościół katolicki >>
Drengfurt Srokowo Srokowo kościół kościół katolicki >>
Alt Passarge Stara Pasłęka       rozebrany; >>
Jucha Stare Juchy Stare Juchy   kościół katolicki >>
Altstadt Stare Miasto Stare Miasto   kościół katolicki ** >>
Altfelde Stare Pole     kościół katolicki ** >>
Ebersbach Stare Siedlisko     kościół katolicki >> 
Alt Christburg Stary Dzierzgoń     kościół katolicki ** >>
Stabigotten Stawiguda       ruiny kaplicy >>
Tannenberg Stębark     kościół katolicki >>
Gross Stuerlack Sterławki Wielkie Sterławki Wielkie kaplica kościół katolicki >>
Stradaunen Straduny     kościół katolicki >>
Silberbach Strużyna     kościół katolicki >>
  Suwałki Suwałki kościół >1    
Rosenberg Susz     kościół katolicki ** >>
Schareyken Szarejki k/Olecka     kościół katolicki >>
Eichhorn Szczecinki k/Olecka     kościół katolicki >1 >>
  Szczuczyn       >>
  Szczupliny Szczupliny     ruiny >>
Schoenbruch Szczurkowo       rozebrany; >>
    Szczybały      
Ortelsburg Szczytno Szczytno kościół >1   >>
Seehesten Szestno Szestno   kościół katolicki >>
Skottau Szkotowo Szkotowo   kościół katolicki >>
Stuhm Sztum     kościół katolicki ** >>
Gr.Schiemanen Szymany k/Szczytna Szymany   kościół katolicki >>
Schimonken Szymonki Szymonka   kościół katolicki >>
Gross Simnau Szymonowo k/Małdyt Szymonowo   kościół katolicki >>
Schwentainen Świętajno /Olecka     kościół katolicki >>
Schwentainen Świętajno Świętajno   kościół katolicki >>
  Święty Gaj     kościół katolicki ** >>
Theerwisch Targowo Targowo   kościół katolicki >>
Tolksdorf Tołkiny     kościół katolicki >>
Gr. Schoendamerau Trelkowo Trelkowo   kościół katolicki >>
Gr. Tromnau Trumieje     kościół katolicki ** >>
Turoscheln Turośl Turośl   kościół katolicki >>
    Turznica k/Ostródy      
Alt-Ukta Ukta Ukta kościół kościół katolicki >>
    Uniszewo      
Usdau Uzdowo Uzdowo   kościół - dzierżawi Parafia Rzymskokatolicka >>
Koenigshoehe Użranki Użranki   kościół katolicki >>
    Wały      
Waplitz Waplewo     kościół katolicki >>
Warpuhnen Warpuny Warpuny kościół   >>
Weissuhnen Wejsuny Wejsuny >1 kościół   >>
Venedien Wenecja       >>
Engelstein Węgielsztyn Węgielsztyn   kościół katolicki >>
Angerburg Węgorzewo Węgorzewo kaplica 2 kościoły katolickie >>
Willenberg Wielbark Wielbark     magazyn; >>
Wilitzken Wieliczki     kościół katolicki >>
Eichhorn Wiewiórki       rozebrany; >>
Wittigwalde Wigwałd k/Olsztynka     kościół katolicki  
Gross Wilmsdorf Wilamowo     kościół katolicki >>
Deutschendorf Wilczęta     kościół katolicki >>
Wenden Winda Winda   kościół katolicki >>
Wischniewen Wiśniowo Ełckie     kościół katolicki >>
  Wiżajny Wiżajny     >>
Waltersdorf Włodowo     kościół katolicki >>
Albrechtsdorf Wojciechy     kościół katolicki >>
Widminnen Wydminy Wydminy kaplica kościół katolicki >>
Hohenfuerst Wyszkowo       rozebrany; >>
Saberau Zaborowo k/Nidzicy Zaborowo   kościół katolicki  
Seegertswalde Zajezierze     kościół katolicki >>
Saalfeld Zalewo Zalewo   kościół katolicki >>
Sommerau kr/Rosenberg Ząbrowo k/Iławy     kościół katolicki >>
    Zgon      
Neuhoff Zelki Zelki   kościół katolicki >>
Gruenhagen Zielonka Pasłęcka     kościół katolicki >>
Szabienen Żabin k/Gołdapi     kościół katolicki  
Eisenberg Żelazna Góra     kościół katolicki >>
Seelesen Żelazno k/Waplewa     kościół katolicki >>
Szittkehmen Żytkiejmy     kościół katolicki >>

** - obecnie Diecezja Pomorsko-Wielkopolska Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego

Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP jest prawnym następcą działającego na tym terenie przed 1945 r. między innymi Kościoła Ewangelicko-Unijnego (Dekret z dnia 19.09.1946 r o zmianie dekretu Prezydenta RP z dnia 25.11.1936 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP [ Dz.U. Nr 54 poz. 304], a następnie ustawa z dnia 4.7.1947 r. w sprawie zmiany dekretu Prezydenta RP z dnia 25.11.1936 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP [Dz.U. Nr 52 poz. 272])

Powyższe zestawienie zostało opracowane między innymi na podstawie następujących pozycji:
- dokumentów z archiwum Diecezji Mazurskiej
- "Kalendarz Ewangelicki" Roczniki od 1947
- Ks. Wojtkowski Jacek Maciej. "Świątynie ewangelickie przekazane katolikom na Warmii i Mazurach w latach 1972-1992". Olsztyn 2002.
- Ks. Wiśniewski Jan. "Świątynie i kaplice na terenie byłej Diecezji Pomezańskiej 1243 - 1821". Elbląg 1999.

Mapa - gdzie były ewangelickie kościoły i kaplice

Ewentualne uwagi i uzupełnienia proszę wysyłać na adres olsztyn@luteranie.pl
Powrót do poprzedniej strony

Ostatnia aktualizacja: 2010.08.31
Diecezja Mazurska KEA w RP -
olsztyn@luteranie.pl